Metoda Realizacji Projektu

Czytając Raport dotyczący wizji innowacyjnego budownictwa w Polsce do roku 2025 opracowanego przez firmę AUTODESK natrafiłem na wskazanie, przez specjalistów branży, na zintegrowaną realizację projektu ( IPD ). Innowacji przy wprowadzaniu BIM w Polsce.  Aby sprawdzić czy BIM może wspomóc IPD, należy przybliżyć wcześniejsze metody realizacji projektu: DBB – design bid build: inwestor zamawia i odbiera projekt od architekta, wybiera wykonawcę i uzyskuje skończony obiekt lub budynek, następnie inwestor zarządza budynkiem. DBBCM - design bid build with construction manager: inwestor zatrudnia kierownika budowy, który jako pełnomocnik zamawia i odbiera projekt od architekta, wybiera wykonawcę i uzyskuje skończony obiekt lub budynek, następnie inwestor zarządza budynkiem. DB/DC - design build design construct: gotowa koncepcja zamówiona u architekta jest podstawą do wyboru przez inwestora wykonawcy (ceny, koszty, czas), który opracowuje projekt i wykonuje obiekt wraz z oddaniem do użytkowania i inwestor odbiera budynek w celu ustalenia jego zarządcy. DBOM – design build operate maintain: gotowa koncepcja zamówiona u architekta jest podstawą do wyboru przez inwestora wykonawcy (ceny, koszty, czas), który opracowuje projekt, wykonuje obiekt wraz z oddaniem do użytkowania oraz przejmuje zarząd nad budynkiem. IPD - integrated project delivery: inwestor tworzy zespół: architekt, inżynierowie, wykonawcy, zarządcy w celu opracowania projektu, budżetu i wykonania obiektu, czynnie uczestnicząc jako jedna z stron całości kontraktu. 

Jak widać na załączonym schemacie pierwsze cztery pozycje ewaluowały w stronę zmniejszenia zaangażowania inwestora w cały proces powstania oraz życia budynku (DBOM). IPD odwraca podejście do całego zamierzenia inwestycyjnego, zwiększając zaangażowanie inwestora na nowo. W tym miejscu należy zauważyć rewolucję podejścia do projektowania oraz budowy. Skorzystanie z pełnej wiedzy zaplecza członków zespołu przy każdym z etapów inwestycji, daje duże szanse na wybranie najlepszych rozwiązań czy koniecznych zmian w czasie procesu. Zmiany cen, zmiana prawa, zmiany na rynku i inne. IPD powstał na AIA (The American Institute of Architects), który opracował przewodnik po nowej metodzie. Dlaczego IPD jest nowym modelem realizacji projektu. Zaangażowanie wszystkich uczestników w procesy inwestycyjne, od początku do końca. Odmienne podejście od dzielenia inwestycji na etapy i angażowania specjalistów etapu do krótkiego odcinka całości zamierzenia. Gdzie prace rozpoczyna inwestor nad umową z koordynatorem, architektem, inżynierami, wykonawcami, zarządcami etc. Oczywiście metod w samej swojej zasadzie, poszerzenia zespołu uczestników, jest droższa. Ale pozwala na wygenerowanie większych oszczędności niż sam koszt zaangażowania stron. Całość nowej metody opiera się na wspólnym zaufaniu, koniecznym nie tylko w zarządzaniu projektem. Zaufanie to jednak może ewaluować w formułę wspólnych zysków czy uczestniczenia w zyskach przedsięwzięcia w przyszłości. Np. budowa biurowca i udział w zyskach najmu dla wszystkich zaangażowanych w projekt – wykonanie – i uruchomienie budynku. Tym samym udział stron zaangażowanych w inwestycje nie kończy się po jego realizacji ale trwa (w formule finansowej) przez cały cykl życia budynku. Jest to bardzo obiecująca metoda, gdzie BIM może odgrywać kluczową rolę. BIM połączony z BMS online pozwoli na kontrolę nad całością obiektu całemu zespołowi, nawet w zakresie historii zmian i podejmowanych decyzji. IPD tym samym nie musi ograniczać się do sformułowania zespołu do spraw inwestycji. Może odnosić się do skonfigurowania podmiotu gospodarczego jako nowa jakość Inwestora na rynku. Szczegółowe informacje wraz z wzorami umów można odnaleźć na stronie AIA (link podany w źródłach). Tutaj należy tylko zaznaczyć hasło: BIMBMS. Building Information Modeling - Building Management Systems  oznacza:  zarządzenie budynkiem za pomocą Internet of things (IoT) przez WiFi zintegrowane w BMS przy wizualizacji pulpitu w BIM. W 2020 roku nie jest to już science fiction.

Regionalnie w Polsce, wykorzystanie metod realizacji projektu można podzielić na dwie kategorie. Pierwsza: zamówienia publiczne. Druga: sektor prywatny. Pierwsza grupa inwestorów najczęściej nie wychodzi poza obszar DBB, co jest związane z prawem lokalnym oraz obowiązkami administracji zgodnie z wytycznymi UE. Druga grupa inwestorów korzysta z trzech metod. DBB dla małych obiektów, DBBCM średnich obiektów, DBDC dla dużych obiektów. Sektor publiczny nawet przy dużych inwestycjach ogranicza się do modelu DBB.  Głównym jednak zadanie całości tekstu było sprawdzenie przydatności BIM przy zastosowaniu IPD. Okazuje się że BIM może wspomóc każdą z prezentowanych metod. A dla najstarszych z nich może stanowić rozwiązanie problemu utraty danych na każdym etapie realizacji, który w IPD został wyeliminowany poprzez zachowanie zespołu do zakończenia obiektu. Tym samym BIM powinien być rekomendowany wszystkim metodą. 

Źródła:

https://en.wikipedia.org/wiki/Project_delivery_method

https://en.wikipedia.org/wiki/Integrated_project_delivery

https://help.aiacontracts.org/aia-contract-relationship-diagrams/#ipd-multi